Một “chuyến du hành” đặc biệt đưa khán giả về cõi tâm linh

2016-04-26 19:33:47 0 Bình luận

Lần đầu tiên, nghi lễ diễn xướng dân hầu đồng trong tín ngưỡng “Thờ Mẫu Tứ phủ” của người Việt được tái hiện một cách tinh tế, đặc sắc và nguyên bản trên sân khấu Rạp Công nhân (42 Tràng Tiền, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội).

Nét uy nghiêm của giá chầu Đệ nhị. (Ảnh: Tư liệu)

Buổi diễn được ví như đưa du khách đến “chuyến du hành" về cõi tâm linh.

Theo giáo sư Ngô Đức Thịnh, chuyên gia hàng đầu về đạo Mẫu thì trong đạo Mẫu có 4 vấn đề gắn với cộng đồng.

Một là đạo Mẫu coi tự nhiên là một người mẹ và tôn thờ; hai là đạo Mẫu mang cho con người sống ở trên đời ba điều: Phúc-Lộc-Thọ; ba là đạo Mẫu thể hiện đậm nét chủ nghĩa yêu nước đã được tâm linh hóa, tín ngưỡng hóa; bốn là đạo Mẫu là một tín ngưỡng đa văn hóa.

Trong số khoảng 50 vị thần mà đạo Mẫu tôn thờ, thì có tới hơn chục vị thần là người dân tộc thiểu số.

Trong đạo Mẫu không phân biệt dân tộc, đa số cũng như thiểu số, rất bình đẳng và luôn sẵn sàng mở cửa để tiếp nhận đa văn hóa. Đây là một ý nghĩa duy nhất chỉ có ở tín ngưỡng của Việt Nam, cũng đồng thời là vấn đề của cả nhân loại, cả thế giới đang kêu gọi.

Chính vì vậy, hồ sơ “Tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt” đã được đệ trình lên UNESCO xin công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Tráp đồ trang sức cho nhân vật hầu đồng. (Ảnh: Trần Thanh Giang)

Giầy là trang phục cho các giá đồng. (Ảnh: Trần Thanh Giang)

Đồ trang sức như nhẫn, vòng tay … phục vụ cho từng giá đồng. (Ảnh: Trần Thanh Giang)

Sân khấu của vở diễn Tứ Phủ được bài trí với màn hình lớn để trình chiếu song ngữ Anh-Việt về giai thoại các nhân vật trong mỗi giá đồng, hai bên là giàn nhạc thể hiện các cung văn. (Ảnh: Tư liệu)

Nghệ sỹ thể hiện các giá đồng được 2 người hầu dâng giúp cho việc thay trang phục và trang điểm cho người thực hành nghi lễ hầu đồng. (Ảnh: Tư liệu)

Vở Tứ Phủ tái hiện lại chân thực và sinh động các nghi lễ trong từng giá đồng. (Ảnh: Tư liệu)

Nghệ sỹ hóa thân vào giá chầu Đệ nhị. (Ảnh: Trần Thanh Giang)

Giá chầu Ông Hoàng Mười. (Ảnh: Tư liệu)

Hình ảnh Ông Hoàng Mười làm thơ trong giá chầu. (Ảnh: Trần Thanh Giang)

Hầu dâng (người giúp việc cho thanh đồng) chuẩn bị đồ làm lễ cho giá cô Bé. (Ảnh: Tư liệu)

Giá cô Bé thể hiện sự hoan hỉ, vui tươi. (Ảnh: Tư liệu)

Hệ thống vàng mã được sắp đặt như một tác phẩm nghệ thụât tại sảnh tầng 1 - nơi tổ chức vở diễn. Vàng mã là một phần không thể thiếu trong các buổi lên đồng, đặc trưng của văn hóa đạo Mẫu, đây cũng là một trong những nét thú vị của văn hóa dân gian Việt Nam. (Ảnh: Trần Thanh Giang)

Vở diễn Tứ Phủ được diễn 12 buổi/tháng và được rất nhiều khán giả trong và ngoài nước quan tâm. (Ảnh: Trần Thanh Giang)

Du khách nước ngoài cảm thấy thú vị với màn tán lộc trong chương trình. (Ảnh: Trần Thanh Giang)

“Tứ Phủ” là tư duy của người Việt về vũ trụ nguyên sơ, được chia làm 4 miền, do 4 vị Thánh Mẫu (Mẹ) cai quản, đó là Mẫu Thượng Thiên cai quản miền Trời; Mẫu Thượng ngàn cai quản vùng đồi núi; Mẫu Địa (Địa Tiên Thánh Mẫu) cai quản miền đồng bằng; Mẫu Thoải cai quản miền sông nước.

Chính những ý nghĩa nhân văn sâu sắc độc đáo đó, khi vở diễn “Tứ Phủ” được trình diễn trên sân khấu đã thu hút được sự quan tâm đặc biệt của hàng nghìn khán giả trong và ngoài nước.

Đặc biệt, rất nhiều vị đại sứ, tùy viên văn hóa đến từ Pháp, Italy, Ba Lan, Hungary, Canada, UNICEF… đã đến thưởng lãm "Tứ Phủ" trong 6 tháng vở diễn ra mắt.

Trong nghi lễ hầu đồng dân gian có tất cả 36 giá đồng. Tuy nhiên do những hạn chế của sân khấu, chương trình “Tứ Phủ” đã chọn ra 3 giá hầu tiêu biểu tương ứng với ba phần để trình diễn bao gồm Giá chầu Đệ Nhị (thể hiện nét đẹp, độc đáo trong trang phục của người Việt); Giá Ông Hoàng Mười (thể hiện sức mạnh, ý trí, lòng yêu nước của người Việt); Giá cô Bé (thể hiện nét tính cách hồn nhiên, yêu đời).

Ba phần của “Tứ Phủ” diễn ra liền mạch, cô đọng với sự chuyển tiếp khéo léo, không làm cắt đứt cảm xúc người xem, lại vẫn tách bạch được nội dung của các tích diễn.

Để đạt được hiệu quả cao hơn, hình thức minh hoạ trên video đã được lồng những tranh thờ cổ làm cho động tác nhập đồng của diễn viên đầy cảm xúc, tạo nhập tâm cho khán giả./.

Tạp chí điện tử Hoà Nhập, cơ quan ngôn luận của Hiệp hội Doanh nghiệp của Thương binh và NKT Việt Nam, liên tục cập nhật thông tin liên quan về lĩnh vực kinh doanh của Thương binh và Người khuyết tật như: Đầu tư, kinh doanh, thương mại, dịch vụ, bất động sản, sức khỏe. Ngoài ra, Tạp chí cũng xin giới thiệu tới độc giả những bài viết về chính sách cho người có công, tấm gương thương binh, người khuyết tật vượt khó, doanh nhân thương binh, người khuyết tật tiêu biểu, doanh nghiệp của thương binh và người khuyết tật. Kính mời độc giả đón đọc. Mọi ý kiến đóng góp và chia sẻ xin liên hệ qua email tapchihoanhap@gmail.com.